Gaatjes zijn wat je krijgt van tandbederf – schade aan de tand. Tandbederf kan zowel de buitenste laag van een tand (het zogenaamde glazuur) als de binnenste laag (het tandbeen) aantasten.
Wat veroorzaakt tandbederf?
Wanneer voedsel met koolhydraten zoals brood, cornflakes, melk, frisdrank, fruit, cake of snoep op je tanden blijven zitten, zetten de bacteriën in je mond ze om in zuren. De bacteriën, het zuur, de voedselresten en het speeksel vormen samen tandplak, die zich vasthecht aan de tanden. De zuren in tandplak lossen het glazuur op, waardoor gaatjes ontstaan die holten worden genoemd.
Wie krijgt gaatjes?
Veel mensen denken dat alleen kinderen gaatjes krijgen, maar door veranderingen in je mond als je ouder wordt, zijn ze ook een probleem voor volwassenen. Naarmate je ouder wordt, trekt je tandvlees zich van je tanden en kiezen weg. Ze kunnen zich ook terugtrekken vanwege tandvleesproblemen. Dit stelt de wortels van je tanden bloot aan tandplak. En als je veel suiker- of koolhydraatrijk voedsel eet, heb je meer kans op gaatjes.
Oudere volwassenen krijgen soms tandbederf aan de randen van vullingen. Senioren behoeven vaak veel tandheelkundig werk omdat ze als kind geen fluoride of goede mondverzorging kregen. In de loop der jaren kunnen deze vullingen de tanden verzwakken en breken. Bacteriën verzamelen zich in de gaten en veroorzaken bederf.
Hoe weet ik of ik gaatjes heb?
Je tandarts vindt gaatjes tijdens een regelmatige controle van de tanden. Hij zal je tanden controleren, op zoek gaan naar zachte plekken of röntgenfoto’s gebruiken om tussen je tanden te controleren. Als je al een tijdje een gaatje hebt, kan er kiespijn ontstaan, vooral na het eten of drinken van iets zoets, warm of koud. Soms kun je kuilen of gaatjes in je tanden zien.
Hoe worden ze behandeld?
De behandeling hangt af van hoe groot de holte is. Meestal verwijdert de tandarts het rotte gedeelte van je tand met een boormachine. Hij vult het gat op met een vulling van zilverlegering, goud, porselein of composiethars. Deze materialen zijn veilig. Sommige mensen hebben hun bezorgdheid geuit over vullingen op basis van kwik, genaamd amalgaam, maar de volksgezondheidsinstanties zeggen dat ze veilig zijn. De allergieën voor vullingen zijn zeldzaam.